πορτραίτο

πορτραίτο

Απριλίου 05, 2017

Οι επετειολόγοι έχουν από ώρα συγκεντρωθεί. Θα μιλήσουν για τον "κοσμοκαλόγερο των ελληνικών γραμμάτων". Τον αναχωρητή μέσα στον κόσμο. Μπροστά μου και πίσω μου, στο μπαρ, στα κρατημένα τραπέζια, καλοντυμένοι θαμώνες μέσης ηλικίας, ένα με τις πλακέ τους οθόνες. Ρηχά ευφυολογήματα και συγκρατημένα γέλια, κάπου κάπου. Φλας αστράφτουν. Ιδρωμένες χειραψίες σε άρτι αφιχθέντες συναδέλφους.. Εσάνς γυναικείες, ανάμεικτες με βαρύ καπνό. Μια γκαρσόνα, με ύφος συγκαταβατικό και κουρασμένο χαμόγελο, πασχίζει να προλάβει τις παραγγελίες. Συγκεντρώνω το βλέμμα μου στο βάθος. Σιωπηλή, η σεβάσμια μορφή του κοσμεί το φόντο της κατάμεστης αίθουσας.

Υπάρχει ένα χρηματιστήριο ποίησης, με αξίες που ανεβαίνουν και κατεβαίνουν. Σ' αυτό παίζουν τα ονόματα όσων ζουν κι όσων δε ζουν. Παίζουν οι φιλοδοξίες, παίζουν οι γνωριμίες, παίζουν οι κριτικές και οι παραγγελίες, παίζουν οι συμπάθειες και οι αντιπάθειες. Ελάχιστοι ζουν με την ποίηση και για την ποίηση. Άλλοι την βλέπουν ως ευκαιριακό όχημα, άλλοι ως γουστόζικο χόμπι, άλλοι ως νόστιμο συμπλήρωμα στο βιογραφικό. Η ποίηση δεν αντανακλά (σ)τις ζωές τους. Δεν χορεύουν στίχοι στο κεφάλι τους, δεν γράφουν στον ύπνο τους ποιήματα που το πρωί έχουν ξεχάσει, δεν εξοργίζονται με την αδικία, δεν συμπάσχουν με τον ανίσχυρο. Περνούν μέσα από το ποτάμι του κόσμου αδιάβροχοι. Όλο και περισσότερο παρατηρώ τέτοιους ανθρώπους να καταπιάνονται με την ποίηση. Και κανένα φίλτρο να μην τους αντιλαμβάνεται. Και κανένας εκδότης να μην προβληματίζεται. Και κανένας επιμελητής να μην απεργεί. Και κανένας ανθολόγος να μην μεταναστεύει.

Ως blogger εκτίμησα νωρίς τη δυνατότητα επικοινωνίας που προσφέρει το διαδίκτυο. Πάνε τώρα 15 περίπου χρόνια. Δεν έπαψα ποτέ να λειτουργώ έτσι, ως blogger δηλ., με οδηγό την ακαριαία παρατήρηση και τα όποια ερεθίσματα προκύπτουν από αυτήν. Γι' αυτό, νομίζω, συγγενεύω με τους φωτογράφους ή, καλύτερα, με τους φωτορεπόρτερ. Επειδή όλα όσα προέκυπταν τα αισθανόμουν (και ήταν) σκόρπια, ονόμασα το ιστολόγιο, όπου δημοσιεύω, σκόρπιες λέξεις. Οι συλλογές μου, επομένως, δεν είναι τίποτα παραπάνω από μαζέματα χρονικών περιόδων. Πού αρχίζουν και πού τελειώνουν αυτά τα μαζέματα, πώς συγκροτούν (αν συγκροτούν) μια κάποια αφήγηση, σε μεγάλο βαθμό έχει να κάνει με τον "ενοποιητικό παράγοντα του τυχαίου". Η άλλη πτυχή, και η σημαντικότερη, της διαδικτυακής μου περιδιάβασης όλα αυτά τα χρόνια, είναι οι φίλοι που κερδίζω. Φίλοι που, με τη σειρά τους, παρατηρούν αυτήν τη δραστηριότητα. Φίλοι υποψιασμένοι, το λιγότερο, και κοινωνικά ευαίσθητοι, που μου έχουν προσφέρει πολύτιμες γνώμες, έχουν αφιερώσει κείμενα, παρατηρήσεις & συμβουλές ουσίας, βήμα για στίχους, μα κυρίως αγάπη ανυπόκριτη. Καθώς, λοιπόν, δεν ανήκω σε κάποιου είδους "λέσχη", μόνη μου λέσχη νιώθω αυτούς τους ανθρώπους, που αθόρυβα μεριμνούν. Θα μπορούσα να πω ότι είμαι συγκινημένος, αλλά κάτι τέτοιο δεν έχει νόημα να λέγεται συχνά (και λέγεται πολύ συχνά..), γιατί ξεπέφτει σαν το ανέκδοτο με τον βοσκό..

"Και τώρα τελευταία τον πετούν στην κατανάλωση, συνδέοντάς τον με τις ασημαντότητες της νεοαντιστασιακής κομφορμιστικής «αμφισβήτησης» - μα η δίψα του κόσμου για τις πηγές γίνεται όλο και εντονότερη." Πόσο μπροστά κοιτούσε, αλήθεια, ο Βύρων Λεοντάρης όταν έγραφε αυτό, στα 1973 (Θέσεις για τον Καρυωτάκη, Σημειώσεις, τχ1). Μιλούσε, άραγε, μόνο για τη μεταπολίτευση, που την έβλεπε να έρχεται με διαθέσεις οδοστρωτήρα, ή και για το σήμερα; Έχει, νομίζω, τόσα να μας πει εκείνο το "κομφορμιστική αμφισβήτηση". Με κάτι τέτοια, εκφράζοντας θαρρετά την πραγματική εικόνα, χωρίς στρογγυλέματα και ψιμύθια, μπαίνεις για καλά στη μαύρη λίστα. Όσοι βολεύονται κάτω από σημαίες ευκαιρίας, όσοι συνασπίζονται για να ορίσουν στον τόπο μας τις αξίες (τότε και τώρα), συμπεριλαμβάνοντας μέσα σε αυτές και τους εαυτούς τους (πώς αλλιώς;), δεν πρόκειται να σου το συγχωρήσουν. Βεβαίως, δεν θα καταφέρουν ποτέ να φέρουν στα μέτρα τους τους "αυτοκτόνους" και τους "βλάσφημους", λίγο τους νοιάζει. Αυτό που προέχει είναι να μη συζητιέται η πραγματική εικόνα, αυτή η τόσο απεχθής και αναλλοίωτη. Ο μηχανισμός της απώθησης, όπως τον περιγράφει ο Λεοντάρης, θυμίζει κλειστές τοπικές κοινωνίες με "τρελούς του χωριού". Με ανθρώπους δηλ. (καλλιτέχνες, εν προκειμένω), που μόνο τους όπλο, μαζί με την άγνοια κινδύνου, έχουν τις ουλές και τον πυρετό τους (γνησιότητα). Ναι, δίψα υπάρχει. Πολύ φοβάμαι, όμως, έτσι όπως έχουμε κλειστεί στις ακροπόλεις μας, πως το μόνο που μας απέμεινε, δηλ. οι πηγές, κινδυνεύουν κι αυτές σε συνθήκες πολιορκίας.

Τόσο αδύναμος

Όταν ήμουν νέος, πιο νέος από πρώτα

Ποτέ δεν είδα την αλήθεια κρεμασμένη απ' την πόρτα.

Και τώρα πιο μεγάλος, τη βλέπω κατάματα

Και τώρα πιο μεγάλος, πρέπει να σηκωθώ να συμμαζέψω τα πράματα.

Κι ήμουν πράσινος, πιο πράσινος απ' το λόφο

Όπου φουντωμένα τα λουλούδια κι ο ήλιος έλαμπε στέρεος.

Τώρα πιο σκοτεινός από θαλάσσιο έρεβος

Απόθεσέ με, να χαρείς, σ' έναν τόπο.

Κι ήμουν δυνατός, δυνατός μες στο ηλιόφως

Έλεγα θα πρόφταινα το κλείσιμο της μέρας.

Τώρα πιο φευγαλέος από γαλάζιο της εσπέρας

Ω, τόσο αδύναμος έτσι που σ' έχω ανάγκη.

6/7/2020 Στιγμές

The Sound - Party of the Mind (αποσπασματική απόδοση)

Στο πάρτι του νου--
όλοι θα είν' εκεί!
Όλοι μου οι φίλοι θα είν' εκεί.

Μερικοί μιλούν,
μερικοί γελούν,
κάποιοι βγαίνουν έξω για αέρα.

Βρίσκεται ένα δωμάτιο για μας,
στο πάρτι του νου.
Ένα μέρος να υπάρχουμε, ένα μέρος να μας βρουν.

Ένα δωμάτιο δίχως φως,
ένα δωμάτιο μ' εκτυφλωτικά φώτα.
Έλα, κι όλα μπορούν να συμβούν.

Είναι στην κουλτούρα μου, από τα νιάτα μου, να διαβάζω και, γενικά, να παρακολουθώ περισσότερο την αντίθετη άποψη από τη δική μου. Ο λόγος είναι απλός: πώς θα αντικρούσεις τον άλλον, όταν δεν ξέρεις τι πρεσβεύει; Αυτό, βέβαια, προϋποθέτει ότι στην απέναντι μεριά υπάρχει άποψη, υπάρχει αντίστοιχη κουλτούρα, υπάρχουν επιχειρήματα και συγκροτημένος λόγος. Γιατί το σύνηθες είναι να αραδιάζονται ηχηρά τσιτάτα για τις εντυπώσεις, κορώνες άνευ ουσίας, κι όταν τολμήσεις να παρατηρήσεις πως ο βασιλιάς είναι γυμνός, να σε στήνουν στα έξι μέτρα. Ο λόγος για τον ποιητικισμό που μας δέρνει αλύπητα, ειδικά σε αυτό το μέσο (f/b), αλλά όχι μόνο. Στίχοι που επιδιώκουν δήθεν να πουν πολλά, χωρίς να λένε τίποτα. Συγκινημένοι με τη συγκίνηση. Πλουμίδια, φρου φρου κι αρώματα, μπροστά στα οποία θα αηδίαζε κι αυτός ο Ελύτης. Στάσεις ζωής που καθόλου δεν συνάδουν με ό,τι προσπαθούν να (παρα)στήσουν οι στίχοι. Και, εν τέλει, μια γεύση σάπιου, μια μυρωδιά απαίσια να ζέχνει από παντού, ενώ υποτίθεται τα "καταστήματα" είναι κυριλέ, βιτρινάτα και πολυτελείας..

To σύνολο των αναρτήσεων, των φωτογραφιών και των ψηφιακών αρχείων του http://skorpieslekseis.blogspot.gr/ αποτελεί αντικείμενο πνευματικής ιδιοκτησίας και διέπεται από τις εθνικές και διεθνείς διατάξεις περί Πνευματικής Ιδιοκτησίας. Aπαγορεύεται ρητά η αλλοίωση, αναπαραγωγή, αναδημοσίευση, αντιγραφή, αποθήκευση, πώληση, μετάδοση, διανομή, έκδοση, εκτέλεση, «φόρτωση (download)», μετάφραση, τροποποίηση με οποιονδήποτε τρόπο, τμηματικά ή περιληπτικά, χωρίς τη ρητή προηγούμενη έγγραφη συναίνεση του δικαιούχου.